Iepziekte: Wat is het en hoe ga je er mee om?
Ziektes en aantastingen #2: iepziekte
Iepziekte is een van de meest verwoestende boomziektes die iepen in Nederland treft. In heel Nederland, van Noord-Brabant tot Friesland hebben iepen er last van. Deze agressieve schimmel kan bomen snel doden en zich gemakkelijk verspreiden naar gezonde iepen. Maar hoe herken je de ziekte, en kunnen bomen beschermd worden?
Wat is iepziekte?
Iepziekte wordt veroorzaakt door een schimmel, Ophiostoma ulmi, die door iepenspintkevers wordt verspreid. Deze kleine kevers voeden zich met iepen en brengen de schimmel over van boom tot boom. De iep reageert op de schimmel door verdedigingsstoffen in zijn houtvaten los te laten. Hierdoor droogt de iep zichzelf uit en sterft hij uiteindelijk. De ziekte kan zich ook ondergronds verspreiden via wortelcontact tussen bomen. De vraatpatronen van de kevers zijn erg vergelijkbaar met die van de letterzetter.
Hoe herken je iepziekte?
Als je in de zomer merkt dat de bladeren van je iep er verdord uitzien en te vroeg geel of bruin worden, kan dit een teken van iepziekte zijn. De ziekte begint vaak met één aangetaste tak, maar kan zich binnen een paar weken tijd door de hele boom verspreiden. Een ander teken is het verschijnen van donkere segmenten van jaarringen wanneer je een aangetaste tak doorsnijdt.
Omdat iepziekte zich zo snel kan verspreiden, is het belangrijk om verdachte bomen direct te laten controleren. Zeker in dichtbebouwde gebieden zoals hier in de randstad, waar iepen vooralsnog veel in laanverband staan, is snelle actie cruciaal om verdere besmetting te voorkomen.
Wat kun je doen om iepziekte te bestrijden?
Het goede nieuws is dat, hoewel iepziekte niet volledig uitgeroeid kan worden, er wel maatregelen zijn om verspreiding te voorkomen. Hier zijn enkele stappen die je kunt nemen:
- Regelmatige controle: Controleer je iepen minstens twee keer per jaar, vooral in de zomer, wanneer de symptomen van iepziekte het meest zichtbaar zijn. Dit kan helpen om de ziekte vroegtijdig op te sporen. Laat de boom ook periodiek inspecteren door een boomspecialist.
- Zieke bomen verwijderen: Als je boom besmet is, moet deze zo snel mogelijk worden verwijderd. In veel gemeentes zoals Den Haag, Rotterdam en Westland kunnen gemeentelijke verordeningen je zelfs verplichten om dit binnen een bepaalde periode te doen. Zo geldt er vaak de verplichting om je iep binnen 2 of 3 weken te verwijderen. Het is essentieel om de boom direct te verwijderen om te voorkomen dat de schimmel zich verder verspreidt, of dat de volgende generatie kevers kan uitvliegen en zodoende de schimmel verder verspreiden. Voor de kap van zieke iepen houden wij ons altijd aan het iepziekte protocol zoals verplicht door de plantziektewet.
- Kap van aangrenzende iepen: Als de ziekte ondergronds verspreidt via de wortels, kan het nodig zijn om niet alleen de zieke boom te verwijderen, maar ook aangrenzende gezonde bomen te kappen. Dit voorkomt dat de ziekte verder door het wortelstelsel wordt overgedragen. Deze beheersmaatregel blijkt erg effectief in Amsterdam. Hierdoor is het aantal zieke iepen aanzienlijk gedaald.
- Aanplanten van resistente soorten: Er zijn inmiddels iepenrassen ontwikkeld die resistent(er) zijn tegen iepziekte. Deze soorten kunnen een goede keuze zijn voor herplanting, vooral in steden en gebieden waar de ziekte regelmatig voorkomt. Zo is het mogelijk om laanstructuren alsnog te behouden, iets waar gemeentes en landgoederen vaak bij gebaat zijn.
Het belang van snelle actie
In dichtbevolkte gebieden zoals hier in Zuid-Holland, waar iepen vaak in straten of laanverband zijn geplant, kan een enkele besmette boom al snel een groot probleem vormen. Omdat de ziekte zich via kevers en wortels verspreidt, kan een zieke boom binnen enkele weken al andere bomen besmetten. Hierdoor kan een ogenschijnlijk klein probleem snel escaleren naar een massale boomsterfte.
Door snel actie te ondernemen, kunnen boomeigenaren hun gezonde bomen beschermen en de schade en kosten beperken. Wij bij Rooibos Boomverzorging kunnen je helpen bij het inspecteren, verwijderen en herplanten van iepen. Wij zorgen ervoor dat zieke bomen met spoed worden verwijderd, zodat je andere bomen niet gevaar lopen.
Neem direct contact op!
Heb je een iep in je tuin of op je terrein staan die mogelijk besmet is met iepziekte? Wacht dan niet te lang! Door te laat in te grijpen kunnen de gevolgen van iepziekte zich snel uitbreiden en veel verdere schade veroorzaken, vooral als je in de buurt van andere iepen woont.
Neem met spoed contact met ons op voor de inspectie of kap van uw bomen. Als het nodig is, kunnen wij overgaan tot het verwijderen van de zieke boom binnen 1 week. Bescherm je bomen en voorkom verdere schade!